طراحی اصولی ساختمان ها و تاسیسات طیور بخش دهم

تنظیم نور دهی

در سالن های پرورش طیور برای روشن و خاموش کردن لامپ ها از تایمر های مخصوصی استفاده می شود و در خصوص اعمال برنامه های نوری بسیار مفید است ، همچنین به وسیله تنظیم کننده های بی مقدار می توان شدت نور را کم یا زیاد کرد . امروزه در سالن ها با سیستم باز برای تنظیم روشن و خاموش شدن و یا شدت نوردهی لامپ ها از سلول های فتوالکتریک که به شدت نور یا میزان شدت نور حساس هستند استفاده می کنند . شدت نور سالن اهمیت زیادی دارد . میزان نور مورد نیاز با سن حیوان تغغیر می کند ، مقدار نور در 5 روز نخست پرورش جوجه ها 9 Wat در هر متر مربع است تا جوجه ها به آب خوری ها و دان خوری ها عادت کنند ، مقدار شدت نور مناسب پس از آن و در دوره پرورش جوجه های گوشتی 1.5 Wat نیمچه های تخم گذار 2 و مرغ های تخم گذار 4 Wat در هر متر مربع است . لازم به ذکر است که این شدت نور دهی در شرایطی تامین می شود که ارتفاع لامپ ها از کف مناسب ( یعنی حدود 2 متر می باشد . ) لامپ ها تمیز و دارای انعکاس دهنده های مناسب می باشد . برای روشن کردن سالن می توان از لامپ های معمولی و مهتابی بر اساس استاندارد های بالا استفاده کرد و استفاده توام آن ها بهتر است و همچنین برای پخش یکنواخت نور بهتر است قدرت لامپ ها را کمتر و تعداد آن ها را بیش تر در نظر گرفت .

·         تمرین

برای سالن های پرورش مرغ مادر تخم گذار به ابعاد 60 در 12 چند عدد لامپ 40Wat نیاز است ؟

60 x 12 = 720 متر مبع 

720 x 4 = 28880

2880 / 40 = 72

پیش بینی های بهداشتی در طراحی و احداث واحد های پرورش طیور

در خصوص طراحی و احداث واحدهای پرورش طیور ضروری است پیش بینی های بهداشتی لازم نجام شود . در این خصوص موارد زیر را می توان بیان کرد :

1 ) رعایت فاصله مجاز سالن ها

·         اگر هواکش ها طولی یا طونلی باشد فاصله سالن ها می باید 8 – 12 متر باشد .

·         اگر هواکش ها عرضی فاصله سالن ها باید 12 – 15 متر باشد .

یکی از راهکار ها در رفع این مشکل یکسان سازی است ( یعنی اول جوجه را در دوسالن بریزیم و از سالن باقی مانده آخر برای آخر دوره استفاده کنیم . )

·         سالن تهویه عرضی برای تابستان مناسب و طولی برای زمستان مناسب است . در تهویه عرضی هوای تازه روی سر جوجه جریان دارد . در زمستان طولی بهتر است چون هوای گرم مسافت بیشتری را باید طی کند تا به انتها برسد و خارج شود .

2 ) طراحی ساختمان ها بر اساس جهت باد

3 ) استفاده از مصالح ساختمانی مناسب

4 ) جلوگیری از عرق کردن دیوار ها ( چون باعث رشد میکروارگانیزم ها می شود . برای جلوگیری از این امر در داخل سالن روی دیوار ها را سیمان سفید می زنند که در این وضعیت هم سالت روشن تر می شود و هم سیمان نقش عایق دارد و برای شست و شو هم مناسب تر است . )

5 ) رعایت ترکیب مناسب ساختمان ها در مزرعه

6 ) تامین نور مناسب

7 ) جلوگیری از ورود حشره ها و جوندگان . ( از توری مناسب استفاده شود و یا دریچه های خالص )

8 ) جلوگیری از ورود پرندگان وحشی

9 ) تامین آب بهداشتی

10 ) جلوگیری از رفت و آمد های غیر ضروری و بهترین را برای این کار ایجاد سر سالن حدود 12 – 15 متر مربع فضا است .

11 ) در نظر گرفتن چاله ضدعفونی

12 ) تامین فاضلاب مناسب

13 ) دفع مواد آلوده کننده مثل لاشه ها و کود

14 ) در نظر گرفتن تراکم مناسب

15 ) قسمت بندی سالن ها

16 ) تامین بستر مناسب

17 ) تامین تهویه کافی و مناسب ( که سیستم تهویه به صورت فشار مثبت و منفی دارد . )

18 ) در نظر گرفتن اتاقک ورودی

19 ) در نظر گرفتن حمام و سرویس بهداشتی

20 ) تامین بهداشت انبار و جایگاه سخات دان

انواع ساختمان ها و تاسیسات پرورش طیور

انواع مختلفی از ساختمان ها و تاسیسات در موسسه های پرورش طیور وجود دارد که بسته به نوع تولید شامل موارد زیر می باشد :

1 – مزرعه پرورش مرغ گوشتی

2 – مزرعه پرورش مرغ تخم گذار

3 – مزرعه پرورش مرغ مادر

4 – کارخانه های جوجه کشی

5 – کشتار گاه طیور

6 – کارخانه های خوراک دام و طیور

این واحد ها می توانند به صورت مستقل و یا مشترک در کنار یکدیگر فعالیت کنند .

انواع سالن های پرورش طیور

تامین سالن های پرورشی مناسب برای طیور اهمیت زیادی دارد ، سالن های پرورش طیور از دیدگاه های مختلف طبقه بندی می شود :

1 – از نظر تامین نور تهویه

2 – از نظر پرورش بر اساس کف

3 – انواع سالن از نظر نوع پرنده پرورشی

انواع سالن های پرورشی طیور از نظر تامین نور و تهویه :

1 – سالن های باز

در این سالن ها قسمتی از تهویه و تامین نور متکی بر محیط است و به دو صورت شناخته می شود :

1 – 1 ) سالن با دیوارهای جانبی باز

در سالن های با دیوار جانبی باز بین 30% تا کل دیوارهای طولی دو طرف باز و به این ترتیب از تهویه طبیعی حداکثر استفاده می شود . این سالن ها مناسب آب و هوای گرم و مرطوب است که امکان خنک کردن طیور از راه تبخیر آب مقدور نیست . برای انجام تهویه مناسب عرضسالن ها باید کم و حداکثر 12 متر باشد . در سالن پرورش جوجه های گوشتی 3/1 تا نصف دیوار های طولی را باز در نظر گرفته و در سالن ها پرورشی مرغ تخم گذار در بستر این مقدار بیش تر و در سالن های پرورشی در قفس تقریبا کل دیوار را باز قرار می دهند . برای جلوگیری از ورود پرندگان وحشی و یا خروج طیور به جای دیوار از توری استفاده می شود و از کف معمولا به ارتفاع 25 سانتی متر دیوار چینی صورت می گیرد .

جهت ساختمان ها باید طوری در نظر گرفته شوند تا حداکثر استفاده از جریان هوا و تهویه طبیعی صورت گیرد . برای محافظت طیور از سرما در ساعات خنک روز جلوی دیوار از پرده ای از جنس برزنت و یا پلاستیک استفاده می کنند که با سیم و قرقره می تواند کل یا قسمتی از دیوار را بپوشاند و باید پرده از بالا به پایین جمع شود . می توان سیم جمه کننده را به ترموستات متصل کرد تا دمای سالن را به این ترتیب تنظیم کنند . برای خنک شدن سالن از مه پاش های سقفی نیز می توان استفاده کرد .

در زمستان با بستن قسمت باز تا دیوار های پیش ساخته کشویی سالن قابل تبدیل به سالن پنجره دار یا بسته می گردد . که در این حالت برای تهویه هواکش های مورد نیاز در سالن باید تعبیه شود .

2 – 1 ) سالن های پنجره دار

این سالن ها داری پنجره در یک یا هر دو دیوار طولی هستند و از نور خورشید برای روشنایی سالن در روز استفاده می شود . این سالن ها به میزان کمتری نسبت به سالن ها با دیوار جانبی باز به تهویه طبیعی متکی می باشد تا قسمت عمده تهویه سالن به وسیله تهویه مصنوعی انجام شود .

2 – سالن های بسته

در سالن های بسته یا بدون پنجره " Window less " تامین روشنایی مورد نیاز طیور و تهویه به طور مصنوعی انجام می شود . برای جلوگیری از ورود نور خورشید در جلوی هواکش ها و کانال های خروجی هوا نورگیر تعبیه می شود . عرض این سالن ها از 12متر نباید بیش تر باشد بیشتر باشد . اما در ارتباط با طول سالن محدودیتی وجود ندارد . تنها محدودیت آن اشکال در کارکرد دان خوری های اتومات با افزایش طول سالن است . به طور معمول طول سالن را بین 60 – 100 در نظر می گیرند . این سالن ها برای پرورش انواع طیور مناسب هستند به خصوص برای پرورش نیمچه ها که محدودیت های نوری در پرورش آن ها وجود دارد . علاوه براین ، این سالن ها کاملا قابل کنترل می باشند و می توان شرایط محیطی و بهداشتی سالن را در حد مناسب تامین کرد .

انواع سالن های پرورش طیور از نظر کف سالن

برای افزایش تراکم طیور در سالن ، سرویس دهی بهتر ، کاهش تعداد کارگر مورد نیاز ، تامین بهتر شرایط محیطی پرورش و تامین بهداشت سیستم های مختلف پرورش با توجه به کف سالن ابداع شده است که انواع آن عبارتند از :

1 – سالن با بستر پوشال

2 – سالن با بستر پوشال و نرده

3 – سالن با بستر تمام نرده

4 – سالن با گودال عمیق

5 – سالن پرورش در قفس

لازم به ذکر است که هر کدام از سالن های بالا می تواند به صورت سیستم باز و بسته مورد استفاده قرار گیرد .

1 ) سالن با بستر پشال

در این سالن ها طیور بر روی کف سالن نگه داری می شوند و معمولا برای پرورش طیور جذب رطوبت و عایق کردن کف از انواع پوشال مانند تراشه های چوب به عنوان بستر با ارتفاع حدود 5 سانتی متر اس تفاده می شود ( 5 سانتی متر زیاده و برای زمستان کاربردی است و در تابستان حدو 1 – 2 سانتی متر و برای روزهای اول نهایت 3 سانتی متر مناسب تر است . ) پرورش طیور در این سالن ها ساده است و نیاز به وسایل اضافی ندارد . در پایان هر دوره پرورش شست و شو و تمیز کردن سالن به راحتی امکان پذیر است .

از این سالن ها بیشتر برای پرورش جوجه های گوشتی استفاده می شود .